Paddenstoelen fotograferen

1. Kies het juiste objectief
Het ligt voor de hand om te kiezen voor een objectief met macrostand of zelfs voor een specifiek macro objectief. Een echt macro objectief stelt je in staat te werken op een 1:1 verhouding; de werkelijkheid is dan even groot in het echt als dat deze op je sensor wordt geprojecteerd. Zo kun je kleine details haarfijn vastleggen.
Je hoeft je echter niet te beperken tot een macro objectief. Het is ook slim om juist eens een ander objectief te proberen. Dat kan zelfs een groothoek objectief zijn.
Heb je geen macro objectief, maar wil je toch de kleinste details kunnen vastleggen? Probeer dan eens om een tweede objectief achterstevoren voor het objectief op je camera te houden. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een 50mm objectief. Je zult merken dat je op deze manier een ontzettend uitvergroot beeld krijgt.

2. Let op je scherptediepte
Wanneer je werkt met macro objectieven en dicht op je onderwerp zit krijg je een erg kleine scherptediepte. Zo klein dat je vaak een klein diafragma (hoog diafragma getal) moet gebruiken om een paddenstoel volledig scherp op de foto te krijgen.
Op je display zit een paddenstoel foto er al gauw mooi uit, maar als je later op een grote monitor de foto bekijkt zal het al snel opvallen dat de paddenstoel niet helemaal scherp is. Dat kan best mooi zijn, maar over het algemeen kun je stellen dat je onderwerp (de paddenstoel) bij voorkeur helemaal scherp in beeld moet zijn voor het mooiste effect.
De uitzondering bevestigd uiteraard de regel; door een kleine scherptediepte te gebruiken kun je natuurlijk ook erg mooie paddenstoelfoto’s krijgen. Concentreer je dan op een opvallend detail in de paddenstoel; dit levert vaak erg abstracte foto’s op.

3. Gebruik een statief
Wanneer je met een klein diafragma (hoog diafragmagetal) werkt word je sluitertijd al snel lang. Zeker in een donker bos bij herfstlicht. Vergeet daarom je statief niet. Met een statief kun je gerust lange sluitertijden gebruiken.
Kijk van te voren of jouw statief geschikt is om laag bij de grond te kunnen gebruiken. Dit is niet bij alle statieven even gemakkelijk. Vaak moet je eerst je statief ‘verbouwen’ om laag bij de grond te kunnen werken. Controleer hiervoor de handleiding bij je statief en maak je statief bij voorkeur thuis al gereed.
Als alternatief op een statief kun je ook een rijstzak gebruiken. Hierdoor kun je ook snel een stabiele ondergrond maken en kun je nog een klein beetje variëren in hoogte.

4. Gebruik live-view
Bijna elke camera tegenwoordig beschikt over live-view. In deze modus zie je op het display van je camera direct hoe je foto eruit gaat zien. Je hebt je zoeker dan dus niet nodig. Omdat je vaak in moeilijke hoeken werkt is live-view erg prettig om je compositie nauwkeurig te kunnen bepalen.
Meestal kun je met live-view ook direct bepalen of de belichting naar wens is en ook kun je heel nauwkeurig handmatig scherpstellen wanneer je met je live-view inzoomt op de plek waar je scherp wilt stellen. Je ziet dan een uitvergrote weergave van je onderwerp; dit werkt erg prettig bij het nauwkeurig scherpstellen.

5. Neem iets mee om op te zitten of te liggen
In het bos is de grond vaak vochtig, zeker in de herfst. Neem een vuilniszak of plastic zak mee om op te kunnen zitten. Je kunt op deze manier veel beter rustig de tijd nemen om je foto te maken zonder dat je er een natte broek aan over houd.
Een stuk grondzeil dat groot genoeg is om zelf languit op te liggen werkt ook erg prettig. Al liggend kun je ook probleemloos je zoeker gebruiken in plaats van live-view.

6. Experimenteer met je flitser
Je flitser kan een mooi hulpmiddel zijn om mooie paddenstoel foto’s te maken. Helaas is je ingebouwde flitser eigenlijk niet zo geschikt. Bij voorkeur gebruik je een flitser los van de camera. Je kunt dan de paddenstoel van opzij inflitsen. Zo kun je interessante schaduwen maken die diepte geven aan de foto.
Je kunt de flitser ook gebruiken om een bepaalde deel in je foto te benadrukken; de rest van het beeld laat je dan wat donkerder terugkomen. Om wat warmer licht te maken (een laagstaand herfstzonnetje simuleren) kun je een CTO (oranje) kleurfilter op je flitser gebruiken.
In plaats van een flitser kun je ook een klein reflectieschermpje gebruiken om donkere delen op te lichten. Met een reflectieschermpje (het gebruik van een stukje piepschuim, karton of zelfs een licht blad dat je in de buurt vind kan natuurlijk ook) kun je al aardig wat sleutelen aan het licht en het is eenvoudiger dan een flitser.

7. Probeer verschillende standpunten
Vanzelfsprekend is wellicht het fotograferen van een paddenstoel vanaf een laag standpunt. Door het objectief op gelijke hoogte met de paddenstoel te brengen kun je deze mooi groot in beeld krijgen. De achtergrond speelt in deze positie een belangrijke rol.
Wijk echter ook gerust eens af van dit standpunt. Je kunt gerust een half uur bezig zijn met het fotograferen van een enkele paddenstoel. Een verplaatsing van een paar centimeters van je camera kan een heel andere foto opleveren.

8. Let op de achtergrond
Als je paddenstoelen fotografeert ligt je focus waarschijnlijk erg op de paddenstoel. Let echter ook goed op de omgeving waarin de paddenstoel zich bevindt en kijk vooral goed naar de achtergrond. Een storend element in de achtergrond is snel vervelend in de uiteindelijke foto. Ook als de achtergrond onscherp is speelt deze een zichtbare rol in je foto.
Een rustige achtergrond werkt altijd goed, maar je kunt een helder lichtvlek in de achtergrond ook juist bewust precies achter de paddenstoel plaatsen zodat de aandacht hierdoor juist naar de paddenstoel gaat. Zo leid je de kijker naar je hoofdonderwerp.
Ook andere lijnen en vlakken kunnen goed dienen als achtergrond. Een egale achtergrond kan namelijk ook al snel saai worden. Een wat drukkere onscherpe achtergrond kan een paddenstoel in een kleine wereld plaatsen. Dat kan interessanter zijn dan die zachte groen/bruine achtergrond die verder weinig zegt over de omgeving waarin de paddenstoel stond.

9. Gebruik een timer
Een afstandsbediening kan je helpen om beweging bij het afdrukken te voorkomen. Je kunt ook de timer van je camera gebruiken.

10. Tuineren
Als je compositie te rommelig is of opvallende takjes in je beeld afleiden van je onderwerp kun je uiteraard een beetje aan het tuinieren slaan. Met een pincet kun je voorzichtig rotzooi van een paddenstoel verwijderen. Geen pincet bij de hand; gebruik dan een dun takje om de paddenstoel schoon te vegen.
Natuurlijk is het niet de bedoeling dat je dingen kapot maakt om het beeld op te schonen, maar er schuilt natuurlijk geen kwaad in het verplaatsen van losliggend blaadjes en takjes. Kijk vooral na het nemen van een foto goed naar het resultaat op je display.